Tiểu đường là một trong những căn bệnh phổ biến của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường là gì thì không phải ai cũng nắm được. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân qua bài viết dưới đây để từ đó có cách phòng tránh nhé.
Bệnh tiểu đường là gì?
Tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường, là một căn bệnh trong đó cơ thể bị rối loạn chuyển hóa chất đường do không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng được insulin.
Thông thường, các loại chất đường, tinh bột và chất dinh dưỡng khác được phân tách ra thành glucose và được máu luân chuyển đến các tế bào. Sau đó, các tế bào sử dụng insulin để chuyển hóa glucose thành năng lượng.
Nếu như tuyến tụy bị tổn thương, không đủ lượng insulin hoặc insulin không được sử dụng đúng cách, đường glucose sẽ tăng cao trong máu và khi quá ngưỡng hấp thụ của thận thì lượng đường trong máu sẽ bị đào thải qua nước tiểu gây ra bệnh đái đường.
Bệnh tiểu đường được chia làm 2 loại là tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2
Tiểu đường tuýp 1:
Người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 thường bị thiếu insulin do tuyến tụy không sản xuất insulin. Khi không có insulin những tế bào khác của cơ thể sẽ không thể sử dụng đường glucose, vì thế lượng đường glucose trong máu sẽ tăng cao. Tiểu đường típ 1 hiếm gặp, thường xảy ra ở trẻ nhỏ, người trẻ chiếm dưới 10% số người mắc bệnh.
Tiểu đường tuýp 2:
Những người bị tiểu đường túyp 2 thì đề kháng với insulin, nghĩa là cơ thể vẫn có thể sản xuất được insulin nhưng không đủ để giữ đường (glucose) trong máu ở mức độ bình thuờng. Khoảng 90% đến 95% người bị tiểu đường trên thế giới là túyp 2.
Nguyên nhân gây bệnh đái đường
Nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường còn tùy thuộc vào từng loại bệnh là tuýp 1 hay tuýp 2.
Nguyên nhân đối với tiểu đường tuýp 1
Dạng bệnh này phụ thuộc vào insulin do cơ thể không thể tự sản xuất được do hệ thống miễn dịch cơ thể bởi tuyến tụy bị tấn công. Nguyên nhân của bệnh đái tháo đường tuýp 1 được xác định gồm:
- Do di truyền: Yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây nên bệnh đái tháo đường tuýp 1, được truyền từ bố mẹ sang con. Vì gen giúp thực hiện việc tạo ra các Protein cần thiết tới hoạt động của các tế bào. Tuy nhiên, lại có một vài biến thể gen hoặc một số nhóm gen tương tác với nhau tạo thành nguyên nhân chính của bệnh tiểu đường tuýp 1.
- Do hệ miễn dịch: Nếu hệ miễn dịch cơ thể suy giảm sẽ khiến cho các tế bào bạch cầu tấn công tế bào beta. Từ đó làm cho tuyến tụy bị suy giảm và mất dần đi khả năng sản xuất insulin ổn định của cơ thể.
- Do các yếu tố bên ngoài: các yếu tố như môi trường, thực phẩm, nhiễm khuẩn hoặc độc tố nhiễm vào trong cơ thể cũng là nguyên nhân chính gây nên tiểu đường tuýp 1.
Nguyên nhân bệnh tiểu đường tuýp 2
Khác với tiểu đường tuýp 1, bệnh tiểu đường tuýp 2 không phụ thuộc vào insulin. Căn bệnh này gây nhiều nguy hiểm cho người bệnh do chuyển biến tương đối phức tạp.
Đối tượng mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 thường là ở độ tuổi trung niên. Tuy nhiên, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, sinh hoạt & cả tính mạng của người bệnh.
Nguyên nhân
- Do béo phì và lười vận động: đây được xem là nguyên nhân chủ yếu gây ra tiểu đường tuýp 2. Do béo phì và lười vận đồng mà bên trong cơ thể có nhiều calo dư thừa, gây nên tình trạng kháng insulin.
- Hơn nữa, khi người bệnh lười vận động sẽ tác động đến tuyến tụy và gây ra áp lực ép tuyến tụy phải sản xuất insulin. Việc này kéo dài trong một thời gian thì tuyến tụy sẽ suy yếu và mất dần khả năng sản xuất insulin, từ đó gây ra tiểu đường.
- Nguyên nhân do di truyền: tương tự như bệnh tiểu đường tuýp 1, gen đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển của tiểu đường tuýp 2 làm giảm suy khả năng sản xuất ra insulin của tuyến tụy.
Nguyên nhân gây tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ là tình trạng tăng đường huyết chỉ xảy ra trong giai đoạn mang thai. Do sự thay đổi nồng độ hormone trong quá trình mang thai đã làm giảm sự nhạy cảm của insulin đối với tế bào, từ đó gây tăng đường huyết.
Tiểu đường thai kỳ có thể được kiểm soát với chế độ ăn và luyện tập khoa học. Thông thường tiểu đường thai kỳ sẽ tự hết sau khi sinh, nhưng cũng có nhiều trường hợp tiến triển thành ĐTĐ typ2.
Một số nguyên nhân khác gây bệnh tiểu đường
Ngoài những nguyên nhân phổ biến đã nêu trên, còn nhiều yếu tố khác có thể gây bệnh tiểu đường, bao gồm:
- Các bệnh nội tiết như: hội chứng cushing, tăng tiết GH, Basedow,… có thể làm rối loạn chuyển hóa, gây tăng đường huyết và dẫn đến bệnh đái tháo đường.
- Bệnh lý ở tụy: viêm tụy, ung thư tuyến tụy
- Sử dụng một số loại thuốc điều trị kéo dài như: thuốc hormon tuyến giáp,thuốc lợi tiểu thải kali, thuốc tránh thai, … cũng khiến lượng đường trong máu tăng cao.
Trên đây là những nguyên nhân bệnh tiểu đường. Trong đó, chúng ta có thể cải thiện được tình trạng bệnh từ chế độ ăn uống và lối sống. Vì vậy, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của mình ngay từ bây giờ để phòng ngừa bệnh tiểu đường nhé.