Tiền mãn kinh, mãn kinh được xem là quy luật của tự nhiên mà bất cứ người phụ nữ nào cũng phải trải qua. Đây cũng chính là thời điểm mà người phụ nữ phải đối mặt với rất nhiều thay đổi, cả về tâm sinh lý và đặc biệt là chứng kinh nguyệt thất thường.
Kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt được định nghĩa là sự ra máu có chu kì, mỗi tháng một lần ở phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ. Kinh nguyệt bao gồm: ngày hành kinh, ngày rụng trứng và chu kì kinh nguyệt.
Trước kia, nữ giới thường bắt đầu có kinh nguyệt khi lên 15 – 18 tuổi. Nhưng hiện nay, do đời sống thay đổi và sự phát triển nhanh của xã hội khiến độ tuổi bắt đầu có kinh nguyệt từ những năm 10 – 12 tuổi, thậm chí sớm hơn.
Ở phụ nữ trưởng thành, chu kỳ kinh nguyệt được xem là bình thường thường trong khoảng 21 đến 35 ngày. Đối với những bạn gái mới bắt đầu có kinh nguyệt, do buồng trứng phát triển chưa hoàn thiện nên chu kì kinh nguyệt thường trong khoảng 21 đến 45 ngày.
Kinh nguyệt thường kéo dài 3 đến 5 ngày, một số trường hợp hành kinh 2 đến 7 ngày. Mỗi lần hành kinh, nữ giới mất khoảng 20 – 200 ml máu kinh. Thực tế, máu kinh nguyệt chỉ chứa 1 ít máu, còn lại là chất nhầy ở cổ tử cung, âm đạo và các mô nội mạc cổ tử cung.
Thời kỳ kinh nguyệt thất thường
Khoảng thời gian kinh nguyệt bất thường có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn mà không chỉ đơn giản là biểu hiện của thời kỳ tiền mãn kinh. Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt khoảng 21 đến 35 ngày. Nếu chu kỳ kinh nguyệt lệch nhiều so với số ngày này thì có thể xem là kinh nguyệt thất thường.
Kinh nguyệt thất thường không chỉ xảy ra ở bạn gái trong giai đoạn dậy thì, buồng trứng chưa thực sự phát triển mà còn xảy ra ở phụ nữ tiền mãn kinh do sự suy giảm nội tiết tố.
Kinh nguyệt thất thường giai đoạn tiền mãn kinh
Ở giai đoạn tiền mãn kinh, chức năng ở buồng trứng của người phụ nữ bắt đầu suy giảm, giảm dần việc tiết ra hai loại hormone estrogene và progesterone. Chính điều này đã khiến cho nội tiết tố nữ bị mất cân bằng nên quá trình rụng trứng diễn ra không đều, đồng thời gây ra tình trạng kinh nguyệt thất thường.
Biểu hiện của kinh nguyệt thất thường ở mỗi người phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh là khác nhau: có thể là vòng kinh kéo dài hơn hoặc rút ngắn lại, kinh nguyệt ra không đều, nhiều hơn hoặc ít hơn,…
Thời gian của tiền mãn kinh kéo dài khác nhau, có người kéo dài từ vài tháng đến cũng có người kéo dài nhiều năm. Chính vì vậy, kinh nguyệt thất thường tuổi tiền mãn kinh cũng có thể kéo dài khác nhau.
Triệu chứng kinh nguyệt thất thường
Triệu chứng kinh nguyệt thất thường ở giai đoạn tiền mãn kinh như sau
Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn:
Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn có 2 dạng là kinh thưa và kinh mau.
- Trong đó, kinh thưa là tình trạng chu kỳ kinh từ 35 ngày trở lên cho đến 3 tháng. Nguyên nhân là do quá trình rụng trứng không xảy ra hoặc noãn bào bị thoái hóa trước khi rụng, gây ra hiện tượng kinh thưa.
- Ngược lại với kinh thưa là kinh mau. Đây là tên gọi của dạng chu kỳ kinh ngắn dưới 3 tuần hoặc ngắn hơn nguyên nhân của rối loạn này là do nang noãn sớm trưởng thành, giai đoạn phát triển rút ngắn.
- Mất kinh: Là hiện tượng không có kinh từ 3 tháng trở lên do suy giảm nội tiết tố, hoạt động của buồng trứng suy giảm, mất cân bằng nội tiết tố, tâm lý lo âu trước sự thay đổi của bản thân,… dẫn đến nhiều chu kỳ không xảy ra phóng noãn, gây mất kinh.
Rong kinh
Rong kinh là tình trạng chảy máu kéo dài trên 7 ngày, có hai dạng rong kinh là rong kinh thực thể và rong kinh cơ năng. Rong kinh thực thể là hành kinh kéo dài do có tổn thương ở tử cung hay ở buồng trứng như: u xơ tử cung, viêm niêm mạc tử cung,… Còn rong kinh cơ năng là do rối loạn nội tiết tuổi tiền mãn kinh.
Cường kinh
Cường kinh là dạng rối loạn có ngày hành kinh kéo dài trên 7 ngày, máu kinh ra nhiều trên 200ml. Ở giai đoạn tiền mãn kinh, do có nguy cơ tổn thương thực thể ở tử cung làm tử cung không co bóp được tốt và chậm cầm máu. Phụ nữ tuổi tiền mãn kinh có bệnh lý về tăng huyết áp hay rối loạn đông máu sẽ làm tăng nguy cơ cường kinh.
Khắc phục và điều trị kinh nguyệt thất thường tiền mãn kinh
Để khắc phục và điều trị kinh nguyệt thất thường ở giai đoạn tiền mãn kinh, chị em phụ nữ nên thay đổi lối sống theo hướng lành mạnh. Cần xây dựng từ chế độ ăn uống, sinh hoạt hằng ngày cho đến luyện tập thể thao và suy nghĩ tích cực. Cụ thể như sau:
Chế độ ăn uống lành mạnh
Chị em nên nhớ ăn uống lành mạnh chứ không phải ăn kiêng, nên cần có một chế độ ăn uống đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng, hợp lý và cân đối giữa các chất.
Ở giai đoạn tiền mãn kinh, phụ nữ thường bị suy giảm nội tiết tố estrogen. Do đó, cần đặc biệt quan tâm đến các loại thực phẩm như: rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây.
Đặc biệt là những thực phẩm có chứa nhiều axit béo như: đậu nành và sản phẩm từ đậu nành, các loại rau quả họ đậu, hạt vừng, óc chó, hạt hướng dương hay cá biển, rong biển, đinh lăng,… nhằm cung cấp estrogen tự nhiên cho cơ thể. Đồng thời, hạn chế sử dụng thuốc lá, đồ uống có cồn và các chất kích thích, các loại chất béo.
Lối sống lành mạnh
Chị em nên điều chỉnh chế độ nghỉ ngơi và làm việc hợp lí, tránh thức khuya. Luôn giữ cho tinh thần cân bằng và thư thái, đầu óc thư giãn, tránh stress, trầm cảm.
Luyện tập thể thao đều đặn
Chị em tốt nhất nên duy trì luyện tập thể dục thể thao đều đặn ít nhất 30 phút một ngày, năm ngày một tuần. Việc luyện tập thể thao thể chất đều đặn không chỉ giúp ngăn chặn hoặc làm giảm các triệu chứng của tiền mãn kinh mà còn duy trì sự dẻo dai của hệ xương cơ và giúp lưu máu tuần hoàn đều khắp cơ thể.
Thăm khám phụ khoa định kỳ
Thường xuyên khám phụ khoa định kỳ để phòng tránh và phát hiện sớm các bệnh về phụ khoa. Đồng thời, có biện pháp chữa trị sớm để hạn chế tối đa biến chứng, hậu quả của bệnh.
Kinh nguyệt thất thường ở giai đoạn tiền mãn kinh thường do sự suy giảm nội tiết tố estrogen trong cơ thể. Do vậy, chị em nên nắm bắt được thông tin hay biểu hiện của về kinh nguyệt thất thường để có thể bảo vệ sức khỏe của chính mình.