Bốc hỏa là một trong những triệu chứng điển hình của giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh ở phụ nữ. Đây được xem là giai đoạn bão tố của cuộc đời người phụ nữ do sự suy giảm nội tiết tố. Bốc hỏa là gì?

Nguyên nhân sự dẫn đến chứng bốc hỏa

Tuổi tiền mãn kinh thông thường từ ngoài 40 tuổi phụ nữ, triệu chứng điển hình là những cơn hỏa bốc, vã mồ hôi đêm, mất ngủ, hay nổi cáu, bồn chống, mệt mỏi,… Giai đoạn này có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm, thậm chí có người kéo dài đến 10 năm khiến chị em gặp nhiều rắc rối do sự thay đổi cả về thể chất lẫn tâm sinh lý.
Các nghiên cứu cho thấy, chị em có thể phải chịu đựng đến 10 cơn bốc hỏa mỗi ngày, nóng bừng có thể kéo dài một phút đến một tiếng, làm tăng nhiệt độ da lên tới 6 độ C.
Nguyên nhân là do sự mất cân bằng hay suy giảm nội tiết tố estrogen. Estrogen là một loại hormone được tiết ra từ buồng trứng và là chất giúp chị em có được vẻ đẹp mềm mại, tươi trẻ. Đồng thời, còn giúp cho chuyện tình dục của vợ chồng được thuận lợi hơn.
Bốc hỏa là triệu chứng đầu tiên, phổ biến ở giai đoạn tiền mãn kinh. Nghiên cứu cho thấy, bốc hỏa chủ yếu gây ra bởi sự thay đổi hormone trong thời kỳ mãn kinh và cũng có thể bị tác động bởi những yếu tố khác như lối sống, dược phẩm,… Khi buồng trứng giảm hoạt động, estrogen giảm đi và cán cân nội tiết mất cân bằng.

Vấn đề suy giảm nội tiết tố nữ

Mức suy giảm estrogen có tác động trực tiếp vào vùng dưới đồi, một phần của não chịu trách nhiệm kiểm soát việc thèm ăn, chu kì giấc ngủ, hormone tình dục và thân nhiệt. Sự tác động này khiến cho vùng dưới đồi bị rối loạn và hiểu lầm là cơ thể đang quá nóng trong người.
Ngay lập tức, bộ não sẽ báo động cho toàn cơ thể để vận hành cơ chế giải phóng nhiệt. Cụ thể: tim bơm máu nhanh hơn, các mạch máu trong da giãn ra để máu lưu thông nhiều hơn, tuyến mồ hôi cũng vất vả làm việc để thải mồ hôi nhiều hơn và làm mát cơ thể. Chính vì vậy nên triệu chứng thường thấy ở bốc hỏa là: nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, vã mồ hôi, thở nhanh và nông.
Đa số cơn bốc hỏa thường xảy ra vào ban đêm. Khi đang ngủ, chị em cảm thấy có một luồng khí nóng từ phần trên cơ thể bốc lên mắt, rồi lan ra toàn thân, thân nhiệt thì tăng như đang bị sốt, tim đập nhanh và người mệt lả. Mỗi cơn thường kéo dài chừng 5 phút, sau đó là cơ thể bị vã mồ hôi. Sau khi chúng đi qua, chị em lại bị trằn trọc, khó ngủ lại.

Ảnh hưởng tới cuộc sống vợ chồng

Chính những lúc như thế này này, người chồng có ham muốn thường gặp phải phản ứng không mặn mà của vợ khiến mối quan hệ vợ chồng trở nên căng thẳng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến hạnh phúc vợ chồng.
Vì khi người đàn ông không được đáp ứng về nhu cầu tình dục thì họ rất dễ tìm đến “đối tác” khác. Do đó, người phụ nữ cần kiểm soát cơn bốc hỏa, cân bằng estrogen để cải thiện đời sống tình dục.

Cải thiện chứng bốc hỏa như thế nào?

Tại Việt Nam, nghiên cứu của bác sĩ Lê Lam Hương qua hàng trăm phụ nữ tại bệnh viện Y Huế cũng chỉ ra rằng: suy giảm estrogen khiến 100% phụ nữ thay đổi tính tình, 52% bốc hỏa và 57% rối loạn giấc ngủ.
Ngoài ra, chị em còn hứng chịu nhiều rối loạn khác, nhất là sợ sinh hoạt tình dục vì khô hạn và đau rát khi quan hệ.
Tuy nhiên, chị em phụ nữ có thể xoa dịu cơn bốc hỏa bằng những cách dưới đây:

Giữ tinh thần lạc quan, tươi trẻ

Tiền mãn kinh là quá trình tự nhiên, là quy luật tạo hóa, không thể cưỡng lại ở nữ giới. Thay vì khủng hoảng tinh thần khi cơn bốc hỏa ập đến, chị em cần bình tĩnh, tham gia hội nhóm hay câu lạc bộ, đi du lịch để yêu đời hơn. Bên cạnh đó, chị em nên trao đổi thẳng thắn với bạn đời hay người thân về thời kỳ khó khăn của mình để tìm sự cảm thông và cân đối việc sinh hoạt vợ chồng.

Thay đổi lối sống theo hướng lành mạnh

Hiệp hội Mãn kinh Bắc Mỹ khuyến cáo, phụ nữ tuổi mãn kinh nên tránh những điều sau: ngủ trong phòng quá ấm, mặc áo đồ không thấm hút mồ hôi, ăn đồ cay nóng, uống rượu, cà phê và hút thuốc lá. Vì đây đều là những tác nhân làm trầm trọng thêm tình trạng bốc hỏa ở chị em.
Chị em nên bổ sung các thực phẩm giàu estrogen trong bữa ăn hàng ngày, đó là các loại hạt, cây họ đậu, hạt lanh, sắn dây,… Đặc biệt là đậu nành và chế phẩm từ đậu nành, nguồn bổ sung estrogen dồi dào nhất cho cơ thể phụ nữ. Đồng thời với chế độ ăn uống, chị em nên tập thể thao thường xuyên, tập thiền, yoga, khí công, châm cứu hoặc massage,…
Khi bốc hỏa, chị em hãy thử hít thật sâu vào bụng rồi thở chậm qua mũi và miệng 5 đến 7 lần mỗi phút. Nếu thường xuyên bốc hỏa và mất ngủ, chị em không nên lạm dụng thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm. Thay vào đó, nên tập thể dục trước khi đi ngủ 2 – 3 tiếng, uống nước mát nếu vã mồ hôi ban đêm, sử dụng gối lạnh kê đầu.

Kiểm soát cân nặng hợp lý

Cơn bốc hỏa thường nhiều và nghiêm trọng hơn ở phụ nữ thừa cân, do 2 loại nội tiết estrogen là estradiol và estrone thấp hơn người bình thường. Ngoài ra, chất béo còn hoạt động như một chất cách điện, cản trở tản nhiệt.
Các chuyên gia khuyên rằng, chị em mãn kinh nên giảm cân nếu chỉ số khối cơ thể IBM ở mức cao. Một nghiên cứu nhỏ của Viện Lão khoa Quốc gia Mỹ, tiến hành ở phụ nữ béo phì và bốc hỏa ít nhất 4 lần một ngày cho thấy, giảm 10% cân nặng giúp giảm đi đáng kể số cơn phát hỏa.

Bổ sung nội tiết tố nữ

Để khắc phục chứng bốc hỏa và các rối loạn tiền mãn kinh, chị em có thể dùng liệu pháp bổ sung nội tiết tố nữ. Bổ sung bằng liệu pháp nội tiết thay thế HRT, có tác dụng nhanh nhưng có thể gây nhiều tác dụng không mong muốn, thậm chí nguy hiểm do hàm lượng nội tiết cao. Do đó, chị em cần phải có chỉ định của y bác sĩ chuyên sản phụ khoa và theo dõi định kỳ kỹ lưỡng.
Để đảm bảo an toàn, chị em nên bổ sung estrogen thảo dược. Estrogen thảo dược mặc dù tác dụng chậm hơn nhưng an toàn và không cần chỉ định của bác sĩ chuyên sản phụ khoa. Đặc biệt là sản phẩm có thành phần chiết xuất từ mầm đậu nành.
Vì trong mầm đậu nành có chứa Isoflavone, đây là một loại estrogen thực vật, có cấu trúc tương tự như estrogen trong cơ thể người phụ nữ. Chính sự tương đồng trong cấu trúc khiến isoflavone có khả năng bù đắp sự thiếu hụt estrogen trong cơ thể. Nhờ đó xoa dịu được các triệu chứng của thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
Bốc hỏa là triệu chứng phổ biến mà bất cứ chị em nào đều cũng sẽ gặp phải vào giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng dễ khắc phục, chỉ cần chị em xây dựng lối sống lành mạnh và biết cách bổ sung nội tiết tố tự nhiên.